مجموعه‌ای از مقالات پژوهشگران داخلی در زمینه فلسفه و اخلاق فناوری تحت عنوان « مطالعات راهبردی فناوری» در سی و چهارمین شماره مجله  علمی-پژوهشی راهبرد فرهنگ (تابستان 95) گرد هم آمده است. آنها را می توانید از پیوندهای زیر دانلود کنید:
1- تناقض‌نماي امتناع امر اخلاقي در فنّاوري/ رضا علیزاده ممقانی و پریسا صادقیه
2- فن‌سالاری در سیاست‌گذاري علم و تکنولوژي/ علیرضا منصوری
3- رابطه علم و فنّاوري از منظر سیاست‌گذاري، آموزش مهندسي و حوزه عمومي/ علی چاپرک و حجت‌الله حاجی‌حسینی
4- شبکه‌هاي اجتماعي و خلوت انساني/ آرش موسوی و کیوان الستی
5- پاسخگویي اخلاق اسلامي به چالش‌هاي اخلاقي برآمده از تکنولوژي مدرن/ زهرا زرگر
6- تکنولوژي، عاملیت و تصمیم/ رحمان شریف‌زاده
7- نقد انتقال تکنولوژي از منظر فلسفه تکنولوژي/علیرضا منجّمی

چنانکه در دو مطلب قبل (اینجا و اینجا) اشاره کردم، برنامه‌های احتمالی ترامپ، رئیس جمهور جدید امریکا، به ویژه در دو بخش «تولید و صنعت» و «محیط زیست»، نگرانی‌هایی در دنیا برانگیخته است. تغییر در تعهدات بین المللی زیست محیطی امریکا با هدف احیای تولید و اشتغال در بخش های معدنی و صنعتی و نیز افزایش تعرفه‌های گمرکی برای تشویق صنایع ورشکسته داخلی، دو برنامه مهم ترامپ هستند.
فرانسیس فوکویاما، اندیشمند برجسته امریکایی، دونالد ترامپ را فاقد توانایی برای ایجاد تغییرات گسترده در سیستم حاکمیتی امریکا می داند. او در مقاله‌ای که در نشریه «فارن افرز» منتشر شده می نویسد: «ترامپ به دلیل اقتدارگرایی پوپولیستی قادر به مقابله با سیستم پوسیده و فاسد سیاسی آمریکا نیست». به نوشته او، ساختار سیاستگذاری تولید و فنّاوری صنعتی قادر نخواهد بود مشاغل را  به داخل امریکا برگرداند. این کار مستلزم وضع تعرفه‌های «تنبیهی» گمرکی بالا، چالش با شرکت‌ها و کارتل های بزرگ بین‌المللی و کشورهایی مانند چین است که «احتمالا یک جنگ تجاری را برانگیخته و سبب از بین رفتن فرصت‌های شغلی در بخش تجاری برای شرکتهایی چون اپل، بوئینگ و جنرال موتورز» خواهد شد.
 مشروح این مقاله مهم را به نقل از صفحه شخصی آقای اکبر گنجی در ادامه بخوانید: > > > >>>

حسین درخشان*: دونالد ترامپ سیاستمدار نبود، یک ماشین بازیافت بود؛ هر چه زباله به سمتش آمد با آغوش باز گرفت و آن را تبدیل به طلا کرد. هر چه حمله بود را به انرژي تبديل كرد. چرا كه يك نابغه رسانه به‌خصوص رسانه‌هاي تصويري بود. او مي‌دانست كه زورش به ماشين سازمان‌يافته انتخاباتي رقيب و سلطه مطلق رسانه‌اي او نخواهد رسيد ولي چون رسانه و به‌ويژه تلويزيون را عميقا مي‌شناخت، چنان آن را مسخر خود كرد كه آن را (عملا به رايگان) در خدمت خود درآورد. هر روز يك بهانه جديد ساخت تا تلويزيون‌ها ... >>>>>

آرش آرامش*: «در سایه انتقال دنیا از دوره صنعتی به دوره فراصنعتی و اقتصاد دانش بنیان، تحولات زیادی در دنیا رخ داه است. یکی از آنها رشد بیکاری، در داخل مرزهای امریکاست. این بیکاری، معلول ارزانی نیروی کار در خارج از امریکا و انتقال مشاغل صنعتی به فراسوی مرزهای آن، عمدتاً چین (حدود ۹۴ میلیون شغل) است. جامعه امریکا هنوز با این تغییر کنار نیامده است. بخش عمده ای از نارضایتی های مردم امریکا و گرایش آنها به دونالد ترامپ همین بیکاری است».
ترامپ در دوره انتخابات ریاست جمهوری قول داده بود که با افزایش تعرفه گمرکی (از ۴ به ۴۵ درصد) برای  کالاهای وارداتی از کشورهایی مثل هند و چین، تولید داخلی را تقویت و شغل‌های جدید ایجاد کند. آیا بازگشت مشاغل به امریکا به همین راحتی رخ خواهد داد؟ آیا عقبگرد جامعه امریکا از دوره فراصنعتی به دوره صنعتی ممکن است؟ آیا دست کشورهای دیگر مانند چین برای مقابله بسته است؟ ( گفته می شود در صورت عملی شدن برنامه گمرکی ترامپ٬ چین نیز قرادادهای متعدد با شرکتهای امریکایی مانند خرید هواپیمای بوئینگ را لغو خواهد کرد که به نوبه خود سبب ایجاد بیکاری در امریکا خواهد شد).

در نگاهی دیگر٬آیا ایده‌های ترامپ سبب سست شدن بسیاری از پیمانهای بین‌المللی اقتصادی (مانند پیمان تجارت آزاد با اروپا و پیمان تجارت آزاد امریکای شمالی٬ نفتا) و محیط زیستی نخواهد شد؟ یکی از نگرانی ها عمده از انتخاب ترامپ، عدم انجام تعهدات زیست‌محیطی امریکا در پیمان پاریس است امری که ممکن است بقیه کشورها مانند هند و چین را از صرافت انجامش بازدارد. و عملا پیمان پاریس را به شکست بکشاند. مانند خروج امریکا در دوره بوش از پیمان کیوتو و ناکام شدن آن.

* تحلیل‌گر سیاسی، در گفتگو با بی‌بی‌سی

«ساخت آینده» به شیوه کنترل شده و مطلوب، یکی از راه‌های سودمند برای رهایی از ابهام‌های پیچیده در روند تحولات آتی است. «حمله به برج‌های تجارت جهانی در یازدهم سپتامبر 2001» تحت هدایت محافل جنگ‌طلب امریکایی ( به پیمانکاری القاعده) و نیز «کودتای اخیر ترکیه» تحت هدایت نیروهای امنیتی وفادار به اردوغان، مثال‌های خوبی برای «ساخت آینده» هستند. رصد تحولات رخ‌داده پس از هر دو واقعه، به خوبی «ساختگی بودن» آنها را نشان می دهد. در مورد اخیر، اردوغان با استفاده از فضای پساکودتا -که خود آفریده است- دست به تسویه حساب گسترده در ساختار دولت، دستگیری فعالان سیاسی مخالف و روزنامه نگاران و توقیف رسانه ‌های منتقد زده است.

مجله معتبر ساینس، در شماره اخیر خود بار دیگر (1) به موضوع مقالات علمی ایرانی پرداخته است. این مجله با چاپ مقاله‌ «ایجاد فرهنگ اصول اخلاقی در ایران» که آن را سه محقق ایرانی نوشته وضعیت تولید مقاله در ایران را مورد بررسی قرار داده است: ایران از نظر تولید مقاله در دنیا رتبه 22 و از نظر ارجاعات علمی رتبه 161 را در دنیا دارد. همچنین ایران از نظر تعداد مقالاتی که بدلیل سرقت ادبی در ژورنالها از درجه اعتبار ساقط می شود رتبه دوم (پس از چین) را در اختیار دارد. نویسندگان این مقاله نوشته‌ا‌ند:
"اصرار برخی مسئولان در اجباری کردن انتشار مقاله ISI برای کسب رتبه علمی و یا دریافت نمره پایان نامه سبب افت شدید اعتبار مقالات و فساد و بی اخلاقی شده است. مراجعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی به آژانس های فروش پایان نامه و... اعتبار علمی ایران را خدشه دار کرده است. مسئولا ایرانی تولید علم را معادل تولید مقاله می دانند!"

.. أینَ نَذهبُون؟!

1. مطلب قبلی مجله ساینس :
گزارش مجله ساینس از بازار مکاره «تولید علم» در «میدان انقلاب»!

این‌روزها خبری درباره دستیابی روس‌ها به هولناک‌ترین سلاح هسته‌ای در تاریخ بشر به نام «سارمات» منتشر شده است. ادعا می شود این موشک با سوخت مایع خود می تواند ..... > > >>>

پوشیده نیست که سیاست‌گذاری کلان، نقش مهمی در پیشبرد نوآوری‌های فناورانه دارد. سیاست‌ها نیز به نوبه خود، تحت تأثیر نظام تصمیم‌گیری، رویکرد‌های سیاسی، تمایلات کانون‌های قدرت و نیز ارزش‌های اجتماعی هستند. مطالعه سرگذشت تلاش‌های دانشمندان دو کشور ابرقدرت در قرن بیستم (شوروی و امریکا) ....  >>>>>>

دوره «سیاستگذاری علم و فناوری»  در ایران از ابتدا برای تحصیل در مقطع دکترا تعریف شده بود. اخیراً دوره کارشناسی ارشد این رشته نیز مورد تصویب قرار گرفته است. طبق مندرجات تکمیلی دفترچه انتخاب رشته امسال، مقرر شده است در مهر 1395 یک دانشجو در ذیل ظرفیت رشته «مدیریت تکنولوژی- سیاست‌های تحقیق و توسعه» برای تحصیل در رشته «کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فناوری» در دانشگاه شهید بهشتی (مرکز مطالعات بنیادین علم و فناوری) جذب شود.
دروس اختیاری این رشته  در سه زمینه «اقتصاد و مدیریت» و «جامعه‌شناسی» و «الاهیات، تاریخ و فلسفه» تدوین شده است. دروس الزامی این رشته، شباهت زیادی با دروس دوره دکترا دارد.
مشروح دروس الزامی و اختیاری این رشته و محتوای هر یک از دروس را از پیوند (لینک) زیر بارگیری (دانلود!) کنید.
نام و محتوای دروس دوره کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فنّاوری