ابوالقاسم بیات*

در اواخر قرن نوزدهم، به دلیل کاهش جمعیت گوزن‌ها در ایالت های شرقی امریکا، قانونی برای جلوگیری از شکار و بهبود شرایط گونه‌های مختلف آن به تصویب رسیده بود. چنین قانونی، مشوق کنترل جمعیت درندگان بود. از این‌رو، شکاربانان جایزه‌بگیر، تله گذاران دولتی و گله‌داران هر یک با انگیزه و ابزاری متفاوت مانند سَم، تله و تفنگ، برای نابودی گرگ خاکستری تلاش می کردند.
دست‌کاری در چرخه طبیعت به آرامی اثر خود را نشان داد. گله های گوزن در پارک ملی یلو استون رو به افزایش گذاشت و زیست بوم منطقه صدمه شدیدی دید.
مبارزه طولانی دوستداران حیات وحش و نهادی های مردم‌نهاد در حمایت از جمعیت گرگ‌ها، که با پیشگامی طبیعت‌شناس معروف آلدو لئوپولد در سال ۱۹۴۰ شروع شد سبب گردید تا مسئولان در سال ۱۹۹۵ گرگ ها را به زیست‌‌بوم پارک برگردانند. در سوم ژانویه این سال تعداد 14 گرگ از ایالت آلبرتای کانادا به این پارک منتقل و رها سازی شد. سال بعد نیز تعداد دیگری به جمعیت گرگ‌ها افزوده شد.
بازگشت گرگ‌ها، اثر مثبت خود را در یلو استون نمایان ساخت. با کنترل جمعیت گوزن‌ها توسط گرگ‌ها؛ زمین، پوشش گیاهی، آبزیان، رودخانه و اقلیم پارک متحول شد. بسیاری از گونه‌های جانوری به پارک برگشتند و گیاهان و درختان فرصت رشد و بالندگی دوباره یافتند. در نتیجه پس از چند سال بوم‌زیست پارک به حالت تعادل برگشت.
(این ویدئوی کوتاه، جزئیات بیشتری از این رخداد را نشان می دهد. آن را ببینید)

به گمان من چند درس می توان از این داستان واقعی گرفت:

یک. یک اقدام به‌ظاهر بی‌اهمیت، اما نادرست می تواند سبب زنجیره‌ای از رویداد‌های ناخواسته و ناخوش‌آیند با دامنه ماندگاری طولانی شود.
دو. گاهی عقب‌گرد در سیاست‌گذاری نه تنها بد نیست بلکه بسیار با فضیلت و شایسته است.
سه. یک اقدام درست می تواند زنجیره‌ای از پیامد‌های خوب را رقم زند.
چهار. گاهی برای بازگشت به نقطه بهتر در سیاست‌گذاری باید دست به دامن عناصر به ظاهر شرور و ناپسند شد.
پنج. گاهی برای اصلاح یک اندیشه نادرست باید شصت سال و یا بیشتر مبارزه کرد.
شش. مهم‌ترین نکته: گاهی اوقات، نیازی به سیاست‌گذاری نیست. کافی‌ است «گرگ مسئله» را به جای خودش برگردانید یا آن را در جای مناسبش بگذارید. کارها به تدریج سامان خواهند گرفت

*دانشجوی دکترای سیاست‌گذاری علم و فناوری
در دانشگاه علم و صنعت ایران

برچسب‌ها: سیاست‌گذاری, فناوری

‌زیست‌بومِ  منبع باز (Open Source Ecology (OSE))، شبکه‌ای از مهندسان، معماران، طراحان صنعتی و حامیان مختلف است که هدف اصلی آنها، طراحی پلتفرم ماژولار و منبع‌ِباز برای ساخت آسان ماشین‌‌های مختلف توسط عموم مردم است. این اقدامات در قالب پروژه‌ای موسوم به «مجموعه سازه‌ای برای دهکده جهانی » (GVCS) (Global Village Construction Set) انجام می شود. این گروه می‌کوشد از راه توسعه و تکوین مشارکتی چنین پلتفرمی، امکان ساخت ماشین‌ها، ابزارآلات و سخت‌افزارهای زندگی بشر را به صورت منبع باز و کم‌هزینه فراهم‌ آورد.


بنیانگذار حرکتِ ‌زیست‌بوم ِ منبع‌باز، مارچین جاکوبوسکی (Marcin Jakubowski) است. او دانش‌آموخته‌ دکترای انرژي هسته‌ای، اهل لهستان‌ و مقیم امریکاست. او و همکارانش، 50  ماشین مهم شناسایی کرده‌اند که زندگی و تمدن فعلی بشر بسیار به آن وابسته است ازقبیل ابزارهای مختلف کشاورزی مانند تراکتور و ابزارهای مختلف زندگی مانند تنور‌ پخت نان‌. از دید بانیان این حرکت، پروژه GVCS ، با ارائه یک پلتفرم فناورانه مشترک، ماژولار و منبع‌ِباز، امکان ساخت آسان چنین ماشین‌هایی را تسهیل خواهند کرد. ....
متن کامل این مطلب را از اینجا دانلود کنید
سخنرانی مارچین جاکوبوسکی در تِد تاکز

برچسب‌ها: انتقال فناوری, منبع باز, متن باز, نوآوری

کتاب «علم و نوآوری در ایران: توسعه، پیشرفت، و چالش ها» که به تلاش دکترعبدالله صوفی (از دانشگاه ویسکانسین) و دکترسپهر قاضی نوری (از دانشگاه تربیت مدرس) به همراهی جمعی دیگر از اندیشمندان حوزه مدیریت نوآوری ایران نوشته شده و از سوی انتشارات بین‌المللی پالگراو مک‌میلان به زبان انگلیسی منتشر شده است.... >>>>>

برچسب‌ها: سیاست‌گذاری علم, سیاست گذاری فناوری, سیاست‌گذاری نوآوری
ادامه مطلب

چنانکه در دو مطلب قبل (اینجا و اینجا) اشاره کردم، برنامه‌های احتمالی ترامپ، رئیس جمهور جدید امریکا، به ویژه در دو بخش «تولید و صنعت» و «محیط زیست»، نگرانی‌هایی در دنیا برانگیخته است. تغییر در تعهدات بین المللی زیست محیطی امریکا با هدف احیای تولید و اشتغال در بخش های معدنی و صنعتی و نیز افزایش تعرفه‌های گمرکی برای تشویق صنایع ورشکسته داخلی، دو برنامه مهم ترامپ هستند.
فرانسیس فوکویاما، اندیشمند برجسته امریکایی، دونالد ترامپ را فاقد توانایی برای ایجاد تغییرات گسترده در سیستم حاکمیتی امریکا می داند. او در مقاله‌ای که در نشریه «فارن افرز» منتشر شده می نویسد: «ترامپ به دلیل اقتدارگرایی پوپولیستی قادر به مقابله با سیستم پوسیده و فاسد سیاسی آمریکا نیست». به نوشته او، ساختار سیاستگذاری تولید و فنّاوری صنعتی قادر نخواهد بود مشاغل را  به داخل امریکا برگرداند. این کار مستلزم وضع تعرفه‌های «تنبیهی» گمرکی بالا، چالش با شرکت‌ها و کارتل های بزرگ بین‌المللی و کشورهایی مانند چین است که «احتمالا یک جنگ تجاری را برانگیخته و سبب از بین رفتن فرصت‌های شغلی در بخش تجاری برای شرکتهایی چون اپل، بوئینگ و جنرال موتورز» خواهد شد.
 مشروح این مقاله مهم را به نقل از صفحه شخصی آقای اکبر گنجی در ادامه بخوانید: > > > >>>

برچسب‌ها: سیاست‌گذاری فناوری, فرانسیس فوکویاما, ترامپ
ادامه مطلب

این‌روزها خبری درباره دستیابی روس‌ها به هولناک‌ترین سلاح هسته‌ای در تاریخ بشر به نام «سارمات» منتشر شده است. ادعا می شود این موشک با سوخت مایع خود می تواند ..... > > >>>

برچسب‌ها: سرمات, آینده‌پژوهی, سناریونویسی, اخلاق نوآوری
ادامه مطلب

پوشیده نیست که سیاست‌گذاری کلان، نقش مهمی در پیشبرد نوآوری‌های فناورانه دارد. سیاست‌ها نیز به نوبه خود، تحت تأثیر نظام تصمیم‌گیری، رویکرد‌های سیاسی، تمایلات کانون‌های قدرت و نیز ارزش‌های اجتماعی هستند. مطالعه سرگذشت تلاش‌های دانشمندان دو کشور ابرقدرت در قرن بیستم (شوروی و امریکا) ....  >>>>>>

برچسب‌ها: سیا‌ست اطلاعاتی, سیاست‌گذاری فناوری, سیاست نوآوری
ادامه مطلب

دوره «سیاستگذاری علم و فناوری»  در ایران از ابتدا برای تحصیل در مقطع دکترا تعریف شده بود. اخیراً دوره کارشناسی ارشد این رشته نیز مورد تصویب قرار گرفته است. طبق مندرجات تکمیلی دفترچه انتخاب رشته امسال، مقرر شده است در مهر 1395 یک دانشجو در ذیل ظرفیت رشته «مدیریت تکنولوژی- سیاست‌های تحقیق و توسعه» برای تحصیل در رشته «کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فناوری» در دانشگاه شهید بهشتی (مرکز مطالعات بنیادین علم و فناوری) جذب شود.
دروس اختیاری این رشته  در سه زمینه «اقتصاد و مدیریت» و «جامعه‌شناسی» و «الاهیات، تاریخ و فلسفه» تدوین شده است. دروس الزامی این رشته، شباهت زیادی با دروس دوره دکترا دارد.
مشروح دروس الزامی و اختیاری این رشته و محتوای هر یک از دروس را از پیوند (لینک) زیر بارگیری (دانلود!) کنید.
نام و محتوای دروس دوره کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فنّاوری

برچسب‌ها: کارشناسی‌ ارشد, سیاست‌گذاری علم و فناوری

اخیراً سایت تامسون‌رویترز فهرست 100  دانشگاه برتر دنیا از نظر نوآوری را منتشر کرده است. در این رتبه‌بندی که بر مبنای 10 شاخص انجام شده، دانشگاه استنفورد در رتبه اول قرار دارد. از صد دانشگاه برتر این فهرست، 48 دانشگاه در امریکا،‌ و 9 دانشگاه در ژاپن قرار دارند. فرانسه و کره جنوبی نیز هر یک با 8 دانشگاه در جایگاه‌های بعدی حضور دارند.
خلاصه‌ی فارسی این گزارش توسط خانم شاوردی دانشجوی دکترای سیاست‌گذاری علم‌ و فناوری در دانشگاه علم و صنعت ایران تهیه شده است. با تشکر از ایشان. لینک دانلود:

 دانشگاه‌های برتر دنیا از نظر نوآوری / Top 100 Innovative Universities

برچسب‌ها: سیاست‌گذاری علم, سیاست‌گذاری فناوری, نوآوری, علم‌سنجی

کتاب «جهان مسطح است» دربردارنده آراء و نظرات توماس فریدمن درباره تاریخ قرن بیست و یکم، روند جهانی شدن و تحولات دوره معاصر است که با توجه به پیشرفت های شگفت انگیز علمی و صنعتی و گسترش ارتباطات، مردم را بیش از هر زمان، و هر دوره ای در تاریخ به یکدیگر نزدیک ساخته و پیوند داده است. فریدمن در این کتاب از جهانِ مسطح ....

ادامه مطلب